Se Konpa (yes it is, baby)
Nou genyen chwa jodi a, depann de anbyans oubyen konteks pou eple konpa de fason:
‹
Konpa› oubyen ‹
Compas›.
Yonn nan fason sa yo kanpe pou ko l, lòt la pi inivèsèl, nou kapab di.
Pou listwa, sepandan, paske ekri Kreyòl pat kreye jiska apeprè 30 an apre kreyasyon rit
Compas Direct, sa esplike rezon orijinal la pat gen mwayen itilize mo Kreyòl ‹Konpa›.
Mwen pa janm jwenn agiman ki sipòte itilizasyon eple ak ‹m› pou non konpa apre anpil rechèch, atik, epi deba sou sa.
Kreyasyon – Premye fason li te eple
se ‹
Compas Direct›. Nan ane 1950 yo, lè li te kreye, pat gen lang kreyòl ekri. Se lang
franse ki te plis itilize nan epòk sa a. Nemours Jean-Baptiste te toujou afiche mo ‹
Compas Direct›
enprime sou album ofisyèl kòm fason rit la ekri. Li enpòtan pou konsidere pati sa a nan istwa konpa.
Lang Ekri – Se nan mitan ane 1980 yo,
avèk chanjman sosyal ak reyalizasyon ke lang kreyòl ekri a te kreye. ‹
Compas› te deja genyen
30 ane depi li te kreye lè sa a. Se nan peryòd sa a tou, pi ta, ke gwoup konpa yo te kòmanse adopte non ki ekri ak lang kreyòl la,
tankou (Djakout Mizik, Lakol, Zenglen, elatriye). Peryòd anvan yo, pa egzanp, nan epòk minijza, non gwoup yo te ekri ak lang
franse (Les Fantaisistes, Les Difficiles, Les Loups Noirs, elatriye).